ปลดล็อกอนาคต TikTok: ดีลประวัติศาสตร์สหรัฐฯ-จีนกับผลกระทบต่อเทคโนโลยีและเศรษฐกิจโลก

ไฮไลท์สำคัญ

• การเจรจาครั้งสำคัญ: ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ยืนยันเตรียมเริ่มเจรจาดีลขาย TikTok กับจีนในสัปดาห์หน้า โดยระบุว่า “เกือบจะเสร็จสมบูรณ์แล้ว” เป็นความเคลื่อนไหวที่สำคัญในการตัดสินอนาคตของแอปพลิเคชันยอดนิยมในสหรัฐอเมริกา
• เดิมพันทางเศรษฐกิจและเทคโนโลยี: ดีลนี้ไม่เพียงแค่เรื่องของ TikTok แต่สะท้อนถึงความตึงเครียดทางภูมิรัฐศาสตร์ระหว่างสหรัฐฯ และจีน ทั้งในด้านการค้า ภาษี และการเป็นเจ้าโลกด้านเทคโนโลยี โดยเฉพาะประเด็นเรื่องการควบคุมอัลกอริทึมและข้อมูลผู้ใช้
• ผลกระทบวงกว้าง: หากดีลสำเร็จจะส่งผลกระทบอย่างมหาศาลต่อผู้ใช้กว่า 170 ล้านคนในสหรัฐฯ ตลาดโฆษณาดิจิทัล อุตสาหกรรม AI และเป็นบทเรียนสำคัญสำหรับสตาร์ทอัพข้ามชาติในเรื่องความปลอดภัยของข้อมูล

จุดเปลี่ยนสำคัญ: การเจรจา TikTok ในสัปดาห์หน้า

ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ได้สร้างความตื่นตัวในแวดวงเทคโนโลยีและเศรษฐกิจโลก เมื่อเขาประกาศเมื่อวันที่ 5 กรกฎาคม 2025 ว่า สหรัฐฯ กำลังจะเริ่มการเจรจาอย่างเป็นทางการกับจีนเกี่ยวกับดีลการขายแอปพลิเคชันวิดีโอสั้นยอดนิยมอย่าง TikTok โดยทรัมป์กล่าวว่า “เรามีข้อตกลงที่เกือบจะเสร็จสมบูรณ์แล้ว” การเจรจาครั้งนี้คาดว่าจะเริ่มต้นในวันจันทร์หรืออังคารที่จะถึงนี้ และอาจมีการพูดคุยโดยตรงกับประธานาธิบดีสี จิ้นผิง หรือตัวแทนของท่าน

สถานะของ TikTok ในสหรัฐอเมริกาตกอยู่ภายใต้ความไม่แน่นอนมานานหลายเดือน หลังกฎหมายที่ผ่านเมื่อปี 2024 กำหนดให้ ByteDance บริษัทแม่สัญชาติจีน ต้องขายกิจการ TikTok ในสหรัฐฯ ให้กับบริษัทที่ไม่ใช่ของจีน มิฉะนั้นจะถูกแบนจากความกังวลด้านความมั่นคงของชาติว่าข้อมูลผู้ใช้ที่ละเอียดอ่อนอาจตกไปอยู่ในมือของรัฐบาลจีน

แม้ว่ากฎหมายจะกำหนดให้มีการขายภายในเดือนมกราคม 2025 แต่ทรัมป์ได้ขยายกำหนดเวลาออกไปแล้วถึงสามครั้ง โดยครั้งล่าสุดคือวันที่ 17 กันยายน 2025 การตัดสินใจที่จะเจรจาแทนที่จะบังคับใช้คำสั่งห้ามทันที สะท้อนให้เห็นถึงความซับซ้อนของสถานการณ์และผลประโยชน์ที่เกี่ยวข้อง ซึ่งรวมถึงผู้ใช้ TikTok ประมาณ 170 ล้านคนในสหรัฐอเมริกา

ภาพแสดงสถานการณ์ความตึงเครียดระหว่างสหรัฐฯ และจีนเกี่ยวกับ TikTok

ทำความเข้าใจสถานการณ์ปัจจุบันและบริบท

การประกาศของทรัมป์ครั้งนี้เกิดขึ้นท่ามกลางความตึงเครียดด้านความมั่นคงทางไซเบอร์ที่สหรัฐฯ กังวลว่าการที่ ByteDance เป็นบริษัทจีนอาจทำให้ข้อมูลผู้ใช้รั่วไหลไปยังรัฐบาลปักกิ่ง ก่อนหน้านี้ ทรัมป์เคยกล่าวไว้ว่าเขาได้พบผู้ซื้อสำหรับ TikTok แล้ว โดยระบุว่าเป็น “กลุ่มคนร่ำรวยมาก” แต่ยังไม่ได้เปิดเผยชื่อผู้ซื้ออย่างเป็นทางการ เขาเน้นย้ำถึงความจำเป็นในการได้รับการอนุมัติจากจีน โดยเชื่อว่าประธานาธิบดีสีน่าจะอนุมัติข้อตกลงนี้ได้

ข้อตกลงเดิมที่จะแยกกิจการ TikTok ในสหรัฐอเมริกาออกเป็นบริษัทใหม่ที่ตั้งอยู่ในสหรัฐฯ และถือหุ้นส่วนใหญ่โดยนักลงทุนชาวสหรัฐฯ ได้ถูกระงับไว้ในเดือนเมษายน 2025 หลังจากที่จีนแสดงท่าทีว่าจะไม่อนุมัติข้อตกลงดังกล่าว เนื่องจากทรัมป์ประกาศใช้มาตรการภาษีครั้งใหญ่กับสินค้าจีน ความขัดแย้งนี้ตอกย้ำว่า TikTok ตกอยู่ท่ามกลางความตึงเครียดทางภูมิรัฐศาสตร์ระหว่างสหรัฐฯ และจีนเกี่ยวกับการค้าและการเป็นเจ้าโลกด้านเทคโนโลยี

วิดีโอจาก Reuters ที่รายงานข่าวทรัมป์เตรียมเจรจาดีล TikTok กับจีน

วิดีโอข้างต้นจาก Reuters นำเสนอข้อมูลเกี่ยวกับการประกาศของประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ที่ระบุว่าสหรัฐฯ จะเริ่มการเจรจากับจีนเกี่ยวกับดีล TikTok ในสัปดาห์หน้า ซึ่งเป็นข่าวสำคัญที่ส่งผลกระทบต่อตลาดเทคโนโลยีและเศรษฐกิจโลก วิดีโอนี้ให้ภาพรวมของสถานการณ์ปัจจุบัน และตอกย้ำถึงความซับซ้อนของความสัมพันธ์ระหว่างสองมหาอำนาจทางเศรษฐกิจที่ TikTok กลายเป็นส่วนหนึ่งของเครื่องมือในการเจรจาต่อรอง

มิติทางเศรษฐกิจและเทคโนโลยีของดีล TikTok

การเจรจาด้าน TikTok ไม่ได้เป็นเพียงเรื่องของการเป็นเจ้าของแอปพลิเคชัน แต่สะท้อนถึงพลวัตทางเศรษฐกิจระหว่างสหรัฐฯ และจีน ซึ่งเป็นสองเศรษฐกิจใหญ่ที่สุดของโลก หากดีลสำเร็จ อาจช่วยลดความตึงเครียดทางการค้าและกระตุ้นการลงทุนข้ามพรมแดน แต่หากล้มเหลว อาจนำไปสู่การขึ้นภาษีศุลกากรเพิ่มเติม ซึ่งทรัมป์เคยใช้ภาษีเป็นเครื่องมือในการเจรจาเรื่อง TikTok มาก่อนหน้านี้

ตัวเลขสำคัญและผลกระทบทางเศรษฐกิจ

มูลค่าของกิจการ TikTok U.S. คาดว่าจะอยู่ที่ประมาณ 40-60 พันล้านดอลลาร์ ซึ่งใกล้เคียงกับมูลค่ารวมของ Snap และ Twitter หากดีลนี้สำเร็จ คาดว่าจะสร้างงานใหม่ในสหรัฐฯ และส่งเสริมการลงทุนในเทคโนโลยี AI ซึ่งจะกระตุ้นเศรษฐกิจโลกได้

นักลงทุนควรจับตาผลกระทบต่อตลาดหุ้น โดยเฉพาะบริษัทเทคโนโลยีอย่าง Meta (Facebook, Instagram) หรือ Alphabet (Google, YouTube) ที่อาจได้รับผลประโยชน์จากการเปลี่ยนแปลงนี้ หาก TikTok U.S. สามารถกลับมาเปิด “Ads API” ระยะยาวได้ งบโฆษณาประมาณ 11 พันล้านดอลลาร์ต่อปี จะกลับคืนสู่ตลาด แต่หากดีลล้มเหลวและถูกแบน งบโฆษณาเหล่านั้นจะไหลไปยังแพลตฟอร์มคู่แข่งอย่าง Instagram Reels, YouTube Shorts และ Snap ทันที

แผนภูมิแท่งด้านบนแสดงตัวเลขประมาณการที่สำคัญที่เกี่ยวข้องกับดีล TikTok ซึ่งรวมถึงจำนวนผู้ใช้ในสหรัฐฯ มูลค่ากิจการโดยประมาณ งบโฆษณาต่อปีที่หมุนเวียนในแพลตฟอร์ม และอัตราภาษีสูงสุดที่สหรัฐฯ เรียกเก็บจากสินค้าจีน ตัวเลขเหล่านี้ชี้ให้เห็นถึงขนาดและผลกระทบทางเศรษฐกิจมหาศาลที่เกี่ยวข้องกับการตัดสินใจเกี่ยวกับอนาคตของ TikTok.

ประเด็นเทคโนโลยีและ AI ที่เป็นหัวใจของดีล

หัวใจสำคัญและมูลค่าหลักของ TikTok อยู่ที่อัลกอริทึมแนะนำคลิป หรือ “For You Feed” ที่ขับเคลื่อนด้วย AI กฎหมายสหรัฐฯ กำหนดห้ามถ่ายโอนอัลกอริทึมหรือให้ ByteDance ถือหุ้นเกิน 20% หากดีลใหม่ไม่สามารถแยกอัลกอริทึมออกจากบริษัทแม่ได้ ก็ยังคงมีความเสี่ยงที่จะติดลิมิตตามกฎหมาย

ดีลนี้ยังเป็นบทเรียนสำคัญสำหรับสตาร์ทอัพ AI ทั่วโลก โดยเฉพาะบริษัทต่างชาติ ที่ควรพิจารณาการวาง “ข้อมูลและโค้ด” ไว้ภายในเขตอำนาจหลักของตลาดเป้าหมาย เพื่อลดความเสี่ยงจากประเด็นภูมิรัฐศาสตร์

แผนภูมิเรดาร์ด้านบนแสดงการวิเคราะห์ผลกระทบและความซับซ้อนของประเด็นสำคัญในดีล TikTok โดยให้คะแนนจาก 1 ถึง 5 (สูงสุดคือ 5) ในแต่ละด้าน ไม่ว่าจะเป็นความกังวลด้านความมั่นคงของข้อมูล การควบคุมอัลกอริทึม AI ผลกระทบต่อตลาดโฆษณาดิจิทัล ความสัมพันธ์ทางภูมิรัฐศาสตร์ และโอกาสทางนวัตกรรมเทคโนโลยี แผนภูมินี้ช่วยให้เห็นภาพรวมว่าประเด็นใดบ้างที่มีน้ำหนักและความท้าทายสูงในการเจรจาครั้งนี้.

ความสำคัญของ AI และข้อมูลผู้ใช้

TikTok เป็นหนึ่งในแอปพลิเคชันที่ใช้เทคโนโลยี AI ในการแนะนำเนื้อหาให้ผู้ใช้ ซึ่งมีผู้ใช้งานกว่า 1 พันล้านคนทั่วโลก การเจรจานี้จึงเกี่ยวข้องกับการควบคุมข้อมูลและความมั่นคงทางไซเบอร์อย่างมาก หากดีลเสร็จสิ้น TikTok อาจถูกขายให้บริษัทสหรัฐฯ ซึ่งจะช่วยเพิ่มความโปร่งใสและลดความเสี่ยงด้านความมั่นคง ในทางเทคโนโลยี การวิเคราะห์นี้ชี้ให้เห็นถึงโอกาสและความท้าทายของ AI โดย AI ใน TikTok ช่วยสร้างงานใหม่ เช่น นักพัฒนาซอฟต์แวร์และนักวิเคราะห์ข้อมูล แต่ก็มีความเสี่ยงเรื่องการสูญเสียงานในภาคสื่อดั้งเดิม

ภาพแสดงความร่วมมือและการแข่งขันด้าน AI ระหว่างสหรัฐฯ และจีน

ผลกระทบต่ออุตสาหกรรมและมุมมองสำหรับอนาคต

การเจรจา TikTok ครั้งนี้จะกำหนดทิศทางสำหรับบริษัทเทคโนโลยีจีนในอนาคต และอาจสร้างแบบอย่างสำหรับการจัดการกับความกังวลด้านความมั่นคงของชาติในยุคดิจิทัลที่เทคโนโลยีข้ามพรมแดนกำลังเติบโตอย่างรวดเร็ว

นักการตลาดและแพลตฟอร์มโฆษณา

หากดีลสำเร็จ TikTok U.S. จะยังคงเป็นแพลตฟอร์มสำคัญสำหรับนักการตลาดและผู้ลงโฆษณา แต่หากดีลล่มและ TikTok ถูกแบน งบโฆษณาจำนวนมหาศาลจะไหลไปสู่คู่แข่งทันที แบรนด์ต่าง ๆ ควรเตรียมแผน Omni-short-video โดยลงทุนในคอนเทนต์ข้ามแพลตฟอร์มเพื่อลดความเสี่ยงจากการพึ่งพาแพลตฟอร์มเดียว

นักลงทุนและภาคการเงิน

ดีลนี้จะเป็นตัวบ่งชี้ “Premium ภูมิรัฐศาสตร์ (Geopolitical Risk Premium)” ในมูลค่าบริษัทเทคโนโลยีจีน หุ้นกลุ่มโฆษณาดิจิทัลจะมีความผันผวนสูงในช่วงกำหนดเส้นตาย 17 กันยายนนี้ นักลงทุนควรติดตามบริษัทโครงสร้างพื้นฐาน Cloud/API ในสหรัฐฯ ซึ่งจะได้รับอานิสงส์จากการโฮสติ้งและการปฏิบัติตามกฎระเบียบ

โอกาสและความเสี่ยงที่ควรจับตามอง

จากมุมมองที่สมดุล การเจรจานี้เปิดโอกาสทางเศรษฐกิจและเทคโนโลยี แต่ก็มาพร้อมกับความเสี่ยงที่ต้องระวัง:

• โอกาส: หากดีลสำเร็จ จะช่วยสร้างงานใหม่ในสหรัฐฯ และส่งเสริมการลงทุนในเทคโนโลยี AI ซึ่งอาจกระตุ้นเศรษฐกิจโลก นำไปสู่การพัฒนานวัตกรรมที่เป็นประโยชน์ต่อผู้ใช้ทั่วไป เช่น การปรับปรุงระบบความปลอดภัยข้อมูล
• ความเสี่ยง: ความล้มเหลวในการเจรจาอาจนำไปสู่การห้าม TikTok อย่างถาวร ส่งผลกระทบต่อผู้ใช้และนักลงทุน โดยเฉพาะในด้านการสูญเสียข้อมูลส่วนบุคคลและความไม่แน่นอนทางเศรษฐกิจ นอกจากนี้ ยังอาจเพิ่มความตึงเครียดระหว่างสหรัฐฯ และจีน ซึ่งอาจกระทบต่อห่วงโซ่อุปทานโลก เช่น การผลิตชิปเซ็ต

ตารางสรุปสถานการณ์และทางเลือก

เพื่อทำความเข้าใจสถานการณ์ที่อาจเกิดขึ้นได้ในอนาคต เราได้สรุปทางเลือกที่เป็นไปได้สามฉากพร้อมโอกาสและผลลัพธ์สำคัญ

ตารางข้างต้นนำเสนอภาพรวมของสถานการณ์ที่เป็นไปได้สำหรับอนาคตของ TikTok ในสหรัฐฯ โดยวิเคราะห์โอกาสที่จะเกิดขึ้นและผลลัพธ์สำคัญของแต่ละฉาก ไม่ว่าจะเป็นดีลที่สำเร็จโดยนักลงทุนสหรัฐฯ เข้ามาถือหุ้นส่วนใหญ่ การทำสัญญาเช่าใช้อัลกอริทึม หรือกรณีที่เลวร้ายที่สุดคือการแบน TikTok อย่างถาวร.

คำถามที่พบบ่อย (FAQ)

บทสรุป

การเจรจาระหว่างโดนัลด์ ทรัมป์ และจีนเกี่ยวกับอนาคตของ TikTok ในสัปดาห์หน้า ถือเป็นเหตุการณ์สำคัญที่มิใช่แค่เรื่องของแอปพลิเคชันหนึ่งเดียว แต่เป็นตัวบ่งชี้ถึงความสัมพันธ์ที่ซับซ้อนและเปราะบางระหว่างสองมหาอำนาจทางเศรษฐกิจและเทคโนโลยีของโลก ผลลัพธ์ของดีลนี้จะส่งผลกระทบอย่างกว้างขวางต่อผู้ใช้ ผู้ลงโฆษณา นักลงทุน และทิศทางของนวัตกรรม AI การติดตามสถานการณ์อย่างใกล้ชิดและเตรียมพร้อมสำหรับผลลัพธ์ที่หลากหลายจึงเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง